یکی از جنبه‌های مهم زیبایی وجود رنگ در محیط است. در ابتدا وقتی جذب زیبایی دکوراسیون یک محیط قرار می‌گیریم اجزای مختلفی چون پرده، قفسه‌های زیبا، کاغذ دیواری و … محیط را زیبا و شاداب دیده و آنها را عامل اصلی این زیبایی می‌دانیم، اما در واقع این استفاده اثرگذار از رنگ است که با تاثیر شگرف بر محیط و روحیه اشخاص، ما را جذب محیط کرده است. اگر می‌خواهید طراحی منزلتان را یک متخصص انجام دهد بهتر است در کنار متخصصان خودتان نیز دانشی در زمینه رنگها و تاثیراتش بر روحیه خود و خانوادتان داشته باشید؛ چرا که در نهایت این شما هستید که ساعات طولانی را در محیط سپری خواهید کنید.
برای طراحی یک دکوراسیون سازمان یافته با رعایت تمام اصول و قواعد رنگ در ابتدا با مفهوم رنگ، ویژگی‌ها، دسته بندی‌ها و … آشنا شوید.
چرخۀ رنگ چیست؟
چرخه رنگ؛ دایره‌ای با 12 رنگ است که براساس قواعد تئوری رنگها در کنار هم قرار گرفته‌اند و هر رنگ با رنگ‌های کناری خود دارای ویژگی‌های مشترکی هستند. چرخه رنگ ترکیب رنگ‌های اصلی و رنگ‌های ترکیبی است که معمولا برای به نمایش دادن و تصویر کشیدن رنگ‌های یک طیف رنگی واضح و دیدنی استفاده می‌شود. چرخه رنگ کمک می‌کند در انتخاب رنگها، مکمل‌ها و تضاد دچار اشتباه نشویم و با دانش کافی، دکوراسیون مورد نظر خود را طراحی کنیم.
اصول چرخه رنگ:
در طبیعت، سه رنگ اصلی وجود دارد: زرد، آبی، قرمز
رنگ‌های فرعی: بنفش، نارنجی، و سبز از ترکیب سه رنگ اصلی تشکیل می‌شوند.
رنگ‌های مکمل: زرد و بنفش، آبی و نارنجی، قرمز و سبز هستند.
رنگ‌های ثانویه: زرد سبز(سبز چمنی)، آبی قرمز(ارغوانی)، نارنجی قرمز(قرمز نارنجی).
سه رنگ اصلی قرمز، زرد، آبی با ترکیب رنگ‌های کناری، طیف رنگ‌های متنوع را تشکیل می‌دهد.
دسته بندی رنگ ها
رنگها به طورکلی دو دسته‌اند:
رنگ‌های گرم چون: زرد، نارنجی و قرمز که سرشار از شور و نشاط است.
رنگ‌های سرد چون: بنفش، سبز و آبی که سرشار از آرامش است.
روانشناسی رنگ در دکوراسیون داخلی
رنگ به عنوان عنصر فیزیکی وجود خارجی ندارد تنها امواج الکترومغناطیسی ثبت شده به دست مغز و چشمان انسان است. با این حال نقش رنگ در تمام بخش‌های زندگیمان چه شخصی و چه اجتماعی غیرقابل انکار می‌باشد. رنگ در احساسات و خلق و خویمان تاثیر مثبت و منفی می‌گذارد و نداشتن آن در زندگی به مانند نداشتن زیبایی و انرژی است. اگر محیط اطرافمان فاقد رنگ باشد به مرور زمان تاثیرات منفی آن را در زندگیمان احساس خواهیم کرد.
با این تعریف: یک خانه ایده‌آل نیازمند یک طراحی بدون نقص می‌باشد. برای رسیدن به این مرحله رنگها تصادفی انتخاب نمی‌شود بلکه با انتخاب ذره‌بینی رنگها، به کمک اصول یاد شده از چرخه رنگ و یک ترکیب‌بندی مدیریت شده می‌توان تاثیرات روانی ویژه‌ای را به افراد منتقل کند. هر رنگ تاثیر فیزیکی و روحی خاص خود را دارد که شناخت کافی این حس‌ها یکی از اصلی‌ترین نکات در دکوراسیون خانه حساب می‌شود. در طراحی دکوراسیون داخلی انتخاب رنگ زمینه، دیوارها، وسایل منزل، سقف و… به لحاظ روانشناسی جزء فاکتورهای مهم است. برای انتخاب آزادانه و ترکیب رنگها بدون نگرانی کافی است در ابتدا با رنگها و ویژگی‌های آن و اصول و تئوری اولیه چرخه رنگ آشنا باشید تا به خانه رویاهایتان دست یابید.
رنگ قرمز در دکوراسیون
قرمز رنگی از دل آتش، جسورانه و تحریک‌کننده و نماد خطر، قدرت، اشتیاق است که سیستم عصبی بدن را تحریک می‌کند. این رنگ تقریبا در هر گروه سنی طرفدار دارد. نوعی حس گرمابخش و هیجان‌آور دارد که اشخاص را به یکدیگر نزدیک‌تر می‌کند و از طرفی نشانه تهدید است و می‌تواند ضربات قلب و خون را افزایش دهد. در طراحی فضای خانه باید بسیار زیرکانه به انتخاب این رنگ بپردازید؛ استفاده بیش از حد از رنگ قرمز باعث از بین رفتن حالت نرمال فضا شده و ممکن است محیط را به فضای ترسناک و تهییج تبدیل کند و سطح اشتیاق را افزایش دهد. شدت و عمق رنگ، طراحان را مجاب می‌کند که از این رنگ به عنوان رنگ حاشیه استفاده شود مثل یک تک دیوار در اتاق و … هر چند می‌توان با استفاده از سایه‌ها و رنگ‌های خنثی شدت آن را کاهش دهید. این رنگ باعث افزایش اشتها می‌شود و به همین دلیل در بسیاری از رستوران‌ها و فست فودها و حتی در آشپزخانه منزل استفاده می‌شود.
رنگ نارنجی در دکوراسیون
افرادی که عاشق رنگ قرمز هستند قطعا طرفدار رنگ نارنجی نیز هستند. اگر نمی‌خواهید هیجان بیش از حد و تهدید در محیط اطرافتان احساس کنید، رنگ نارنجی جایگزین خوبی می‌تواند باشد. نارنجی رنگی انرژی‌بخش، ایده‌آل، مفرح و دارای نوعی گرما هست که حس دوستی را افزایش داده و باعث استحکام روابط می‌شد. و استفاده به اندازه باعث افزایش اعتماد به نفس می‌شود.
رنگ زرد در دکوراسیون
رنگ زرد نمادی از همدردی، گرما، تعهد، رفاه و حتی بزهکاری دارد. معمولا برای تاثیرگذاری روی اذهان در یک مجموعه استفاده می‌شود و در بیشتر مواقع نقش فاصله انداختن بین افراد را دارد. هر چند استفاده به جا و غیرافراطی از این رنگ جوی شاد، دوستانه و خوش بینانه به وجود می‌آورد و تنالیته‌های مختلف رنگ اثراتی با جزئیات متفاوتی از هم دارند برای مثال: رنگ زرد کم رنگ بروی دیوار یا سقف‌ها کمی نور را در خانه به همراه دارد. و یا استفاده از آن در لوازم ایستاده چون عکس، گل و… مناسب است.
رنگ آبی در دکوراسیون
آبی جزء رنگ‌های غیر فعال به حساب می‌آید هرچند به این معنی نیست که این رنگ نسبت به رنگ‌های فعالی چون قرمز، نارنجی و زرد بی‌تاثیر و یا کم‌اهمیت است. این رنگ یکی از رنگ‌های مهم در دکوراسیون داخلی است که تاثیر آرام‌بخشی روی سیستم عصبی و ذهن انسان می‌گذارد. معمولا جزء اولین انتخاب‌ها برای رنگ اتاق خواب هستند و اندازه ظاهری اتاق را بزرگ نمایی می‌کند، حس آرامش و صلح‌طلبی را در مقیاس بالایی با خود وارد می‌کند. استفاده از این رنگ در فضای سرویس بهداشتی و حمام با تلفیق رنگ‌های سفید و زرد از نظر بالا بردن کیفیت بهداشتی اثر مثبتی نیز به همراه دارد. استفاده بیش اندازه از این رنگ محیط را سرد و بی‌تفاوت جلوه می‌دهد و اثرات سویی بر ذهن دارد. معمولا برای فضای کار و استراحت و محیط‌های پزشکی مناسبی است.
رنگ سبز در دکوراسیون
رنگ سبز؛ رنگی از دل طبیعت است که حس شادابی، طراوت، تازگی، موفقیت، رشد را به همراه دارد. رنگی جذاب و دوست داشتنی که بودن در محیطی با تنالیته‌های متنوع این رنگ، امید به زندگی را افزایش می‌دهد. این رنگ هماهنگی بالایی با سایر رنگها دارد. و معمولا برای اتاق خواب، محل کار، اتاق پذیرایی و … با ترکیب چند سبز و یا رنگ‌های دیگر بهترین انتخاب به حساب می‌آید. این رنگ محیط‌های بسته و کوچک را بزرگتر جلوه می‌دهد و فضای آرام بخش و شفاف در محیط حاکم می‌کند.
رنگ بنفش در دکوراسیون
رنگ بنفش خیال‌انگیزی را پرورش می‌دهد و باعث آرام شدن سرشت انسان می‌شود. معمولا با رنگ‌های خنثی کنار هم قرار می‌گیرد و به خوبی با آنها همراه می‌شود. این رنگ جزء رنگ‌های مورد علاقه دخترها برای اتاق خوابشان هست. از رنگ بنفش برای ایجاد یک محیط گران‌قیمت و قابل ستایش استفاده کنید چرا که حس سلطنت و قدرت را در محیط القاء کرده و محیط را لوکس می‌کند.
رنگ مشکی در دکوراسیون
رنگ سیاه؛ رنگ آسمان شب، و از اولین رنگ‌هایی که در هنر انسان مورد استفاده قرار گرفته است. رنگ‌های سیاه و سفید خالص‌ترین رنگ بوده و قدرت، رمزآلود، شیطانی و بعضی مواقع ترس را منتقل می‌کند. این رنگ باید حتما با رنگ‌های دیگر ترکیب شود وگرنه سرد و خشک به نظر می‌رسد. رنگ سیاه در دکوراسیون داخلی معمولا در فضاهای بسته و محدود به کار گرفته می‌شود. استفاده درست از این رنگ در محیط حس قدرت، احترام، ظرافت و اشرافی بودن را نشان می‌دهد. این رنگ نوعی نیروی دافعه منتقل می‌کند و هرکسی تحمل این حجم از قدرت را ندارند. افرادی با ذهن خلاق با استفاده درست از رنگها و نمادها نه تنها محیط را افسرده نمی‌کنند بلکه بسیار جذابتر و پیچیده تر طراحی می‌کنند. بهتر است این رنگ، رنگ غالب نباشد و هایلایت‌هایی از آن در جای‌جای فضا به چشم بخورد. رنگ سیاه با ترکیب طلایی، نقره‌ای، مسی و برنجی محیطی باورنکردنی ایجاد می‌کند.
رنگ سفید در دکوراسیون
رنگ سفید؛ نمادی از جوانی، بیگناهی، پاکدامنی، صلح و خلوص است. امروزه برای طراحی‌های مدرن بسیار از این رنگ استفاده می٬شود. رنگ سفید محیط‌های بسته و کوچک را بزرگتر جلوه می‌دهد و محیط را سرزننده‌تر می‌کند. با تمام رنگها ترکیبات فوق العاده‌ای را ایجاد می‌کند چرا که همه رنگها طیفی از انتشار نور سفید هستند. این رنگ تمرکز را بالا می‌برد و به همین علت برای کلاس‌های درسی، اتاق مطالعه و محیط‌هایی که افراد نیاز به تفکر دارد بیشتر استفاده می‌شود. حسی که این رنگ دارد انسان را زنده‌تر می‌کند گویا به سادگی هر چه تمام تلاش براین دارد تا پیام را به افراد داخل اتاق برساند که همه چیز خوب است نگران چیزی نباشند. مراقب باشید با زیاده‌روی در استفاده از این رنگ بی‌روحی و سردی را وارد محیط اطرافتان نکنید، کافی است به اندازه و با ترکیب رنگ‌هایی چون زرد، قهوه‌ای، سیاه، خاکستری محیطی پاک، سبک و آرام ایجاد کنید.
رنگ قهوه‌ای در دکوراسیون
رنگ قهوه‌ای؛ نمادی از حس امنیت و ثبات است که تقریبا هر چیزی در طبیعت به چشممان می‌خورد هاله‌ای از این رنگ دیده می‌شود. این رنگ از ترکیب رنگ‌های مختلف ساخته شده و رنگ خنثی به حساب می‌آید. معمولا با رنگ‌های سبز، قرمز، خاکستری، زرد و مشکی ترکیبات زیبایی می‌سازنند. استفاده از این رنگ در خانه احساس طبیعی بودن و راحتی را القا می‌کند.
رنگ صورتی در دکوراسیون
رنگ صورتی؛ نمادی از عشق و امید است و معمولا به رنگ زنانه شناخته می‌شود و بیشتر لوازم مربوط به دختران نیز به این رنگ تهیه می‌شود. برای داشتن یک محیط سرزنده، شاداب و آرام‌بخش استفاده از این رنگ گزینه خوبی می‌تواند باشد. این رنگ حس مشترک بودن و اشتراک گذاشتن را منتقل می‌کند. بعد از داشتن یک روز پراسترس، بودن در محیط با این طیف رنگی پرخاشگری و عصبانیت را کاهش می‌دهد.
رنگ خاکستری در دکوراسیون
رنگ خاکستری؛ نمادی از رنگ‌های نوآورانه، خلاقانه، خنثی با ظرافت و آرامش خاص خود است. هارمونی از دو رنگ سیاه و سفید. برخلاف تصور عده‌ای این رنگ نه تنها کسل‌کننده و بی‌روح نیست بلکه گزینه بسیار مناسبی برای طیف‌های رنگی است که در ترکیب با انواع رنگ‌های سرد و گرم به خوبی هماهنگ می‌شود و جلوه‌ی زیباتری به محیط می‌بخشد و امروزه از این رنگ در بیشتر فضاهای مدرن استفاده مداوم می‌شود. اگر فضایی آرام دوست دارید از خاکستری‌های سرد که بیان بصری آرام‌تری استفاده کنید ولی اگر خواستار محیطی هستید که در عین حال که آرام است نوعی نشاط سرزندگی نیز به همراه داشته باشد بهتر است سراغ رنگ‌های پررنگ تر با بیان بصری قوی‌تر بروید.
سه مشخصه اصلی هر رنگ
(hue) ته مایه رنگ: آنچه از یک رنگ به چشم ما می‌آید مثل: زرد، آبی، بنفش و…
(Saturation) خلوص رنگ: به میزان خلوص و روشنی رنگ از نظر ترکیب با رنگ خاکستری گفته می‌شود. هر چه خاکستری به رنگ اضافه شود، درجه خلوص آن کم می‌شود.
(Value) درجه و ارزش رنگ: به میزان روشنی و تاریکی یک رنگ در هنگام ترکیب با رنگ سفید و سیاه گفته می‌شود. سیاه و سفید به ترتیب کمترین و بیشترین ارزش رنگ را دارند.
قانون 60-30-10 چیست
برای داشتن یک ترکیب رنگ حرفه‌ای و بدون خطا بهتر است از قانون 60-30-10 پیروی کنید. طبق این قانون ترکیبات رنگی محیط براین اساس تقسیم می‌شوند. 60% رنگ قالب: زرد، قرمز، آبی، 30% رنگ ثانویه: سبز، نارنجی، بنفش و در نهایت 10% رنگ های فرعی: زرد سبز، آبی قرمز، نارنجی قرمز
رنگ مناسب برای دکوراسیون مختلف
خانه‌هایی با دکوراسیون سنتی: در این سبک از دکوراسیون بهتر است؛ از رنگ‌های قهوه‌ای، طلایی و قرمز با طیف تیره همچون رنگ‌های موجود در طبیعت استفاده کنید. به هیچ عنوان از رنگ‌های سرد برای خانه‌هایی با دکوراسیون سنتی استفاده نکنید.
خانه‌هایی با دکوراسیون کلاسیک و لاکچری: این سبک از خانه باید از رنگ‌های زرد، خاکستری و بنفش برای ایجاد فضای کلاسیک استفاده کنند. هر چند استفاده از طیف‌های تیره رنگ قرمز، و رنگ‌های قهوه ای هم گزینه مناسبی می‌تواند باشد.
خانه‌هایی با ابعاد کوچک: در انتخاب رنگ برای خانه‌های کوچک به دلیل داشتن فضای کم باید بیشتر دقت کرد چرا که ابعاد کوچک با کمترین وسایل منزل نیز شلوغ به نظر می‌آید. برای دیوارها و سقف خانه از رنگ روشنی که به خودتان حس خوبی می‌دهد استفاده کنید تا خانه بزرگتر به نظر آید. حتی اشیاء و اجسام را نیز رنگ روشن انتخاب کنید تا در محیط خانه ظریف‌تر به نظر آیند. به طور کلی رنگ‌های روشن باعث بازتاب نور و روشنایی خانه می‌شود.
انتخاب رنگ زمینه خانه
منظور از زمینه خانه؛ دیوارها و کف‌پوش‌ها هستند که انتخاب رنگ برای این قسمت از خانه نیازمند فکر و زمان بیشتری است. چرا که اولین قدم برای رسیدن به یک دکوراسیون ایده‌آل، شناخت و ترکیب رنگها است. اگر در مرحله اول رنگها هوشمندانه انتخاب شوند قسمتی از نگرانی‌ها کمتر می‌شوند. معمولا برای رنگ زمینه انتخاب رنگ‌های خنثی و ملایم مناسب است، تا اگر رنگ‌های گرم برای ترکیب‌بندی انتخاب شده باشد بتواند با آنها هماهنگ و به اصطلاح ست شود. رنگ‌های خنثی الزاما سفید و یا خاکستری نیستند رنگ‌هایی با تناژی ملایم‌تر هم همین کار را انجام می‌دهند.
به طور مثال برای ترکیب رنگ یک خانه: 60% رنگ دیوارها و کف‌پوش، 30% رنگ لوازم و اثاثیه و 10% رنگ وسایل فرعی و تزئینی محیط را در برمی‌گیرد.
رنگ‌های تضاد در دکوراسیون
یکی از ابزارهای قدرتمند در طراحی استفاده از رنگ‌های متضاد است. تضاد باعث سرزندگی، تنوع و روح بخشیدن به محیط می‌شود و چشم‌ها از دیدن رنگ‌های تکراری خسته نمی‌شود.
سه رنگ اصلی زرد، آبی و قرمز را به خاطر بسپارید یکی از این رنگها را به عنوان رنگ پایه و یک رنگ را به عنوان تضاد آن انتخاب کنید.
حال یک مثال برای رسیدن به رنگ‌های ثانویه: رنگ زرد را به عنوان رنگ اصلی انتخاب کرده برای رسیدن به رنگ بنفش، دو رنگ آبی و قرمز را ترکیب می‌کنیم تا به رنگ بنفش برسیم. و یا برای رسیدن به رنگ نارنجی دو رنگ قرمز و زرد را ترکیب کرده و طیف‌های مختلفی از رنگ نارنجی را به دست می‌آوریم. میزان کم‌رنگی و یا پررنگی رنگ‌های ثانویه به مروز زمان با آزمون و خطا دستتان می‌آید و به راحتی می‌توانید با ترکیبات دیگر به رنگ‌های متنوع برسید.
تضاد در دکوراسیون، ابزاری مهم برای شکل‌گیری زیبایی بصری فضا محسوب می‌شود که از تکرار می‌گریزد. برای متنوع کردن محیط گزینه‌های زیادی از تضاد هستند که رنگ یکی از آن چند گزینه هست. معمولا در تضاد رنگ؛ یک رنگ به عنوان رنگ پایه انتخاب شده و رنگ دوم برای ایجاد کنتراست و تاکید بر رنگ اول مورد استفاده قرار می‌گیرد.
منظور از تضاد رنگی؛ یعنی مقایسه دو رنگ و اختلاف بین آن دو است. اختلافی چون کمی و زیادی به صورت حداقل یا حداکثر، تضاد به لحاظ تاریک و روشنایی بین دو رنگ، تضاد سردی و گرمی و تضاد بزرگی و کوچکی سطوح رنگ به عنوان کمیت رنگ و…
به طور کلی هفت نوع تضاد رنگی وجود دارد که برای استفاده از آنها باید درک و شناخت کافی از رنگها، خصوصیات و ارزش‌های هنری، تاثیرات بصری و معانی و مفاهیم داشته باشید تا در یک مجموع کلی به خانه ایده‌آلتان برسید.
نکته
قبل از انتخاب رنگ نکاتی را باید در نظر بگیرید تا بعد از مدت کوتاه محیط و رنگ باعث بی‌اشتیاقی نسبت به کار و محیط نشود.
- به محیط مورد نظرتان توجه کنید؛ چه مقدار زمانی را در آن محیط قرار است صرف کنید و چه ساعاتی از شبانه روز در آن محیط قرار خواهید گرفت و در آن محیط چه نوع فعالیتی قرار است انجام دهید.
- ابعاد و بزرگی و کوچکی را در نظر بگیرید. رنگ قرار است در این گزینه نقش بسیار مهی داشته باشد.
- نور و مسیر تابش آن به اتاق را قبل از انتخاب رنگ در نظر بگیرید. این اولویت‌ها را دسته‌بندی کرده و با درنظر گرفتن احساساتی که به طور مداوم در طول شبانه روز دارید رنگ را انتخاب کنید.
به طورکلی دکوراسیون داخلی با خلق‌و‌خوی و احساساتمان ارتباط مستقیم دارد. هر چه محیط را برای خود و دیگران شادتر و دلنشین‌تر کنیم روحیاتمان جوانتر شده و انرژی خوبی به اطرافیانمان منتقل می‌کنیم. همه ما قبول داریم که رعایت اصول اولیه دکوراسیون برای زیبایی محیط اصل مهمی است اما اگر آگاهانه رنگ‌هایی را تصادفی بدون هیچ قانونی انتخاب کرده و از داشتن چنین محیط با ترکیب‌بندی‌های بی‌قانون حس خوبی پیدا می‌کنید به کارتان ادامه دهید چرا که داشتن آرامش درونی از هر نوع زیبایی ظاهری بر پایه اصول بهتر است.
دیدگاهتان را بنویسید