پانصد و پنجاه سال پیش مردی کوشید که خود را فرمانروای جهان بسازد. هر اقدامی که کرد موفق شد، ما او را تیمور لنگ میخوانیم.
در آغاز وی چندان مهم نبود فقط بر قطعهای از اراضی و عدهای گلهدار آن سرزمین مرد پرور پهلوانخیز یعنی آسیای مرکزی فرمانروایی داشت.
تیمور مثل اسکندر مقدونی پسر پادشاه نبود و مانند چنگیز ریاست قبیله را از پدر ارث نمیبرد. اسکندر و چنگیز هر دو هنگامی که به جهانگردی برخاستند از خود همراهانی داشتند مردم مقدونیه با اسکندر و مغولها با چنگیر همراه بودند ولی تیمور لنگ عدهای را دور خود جمع کرد.
تیمور سپاهیان نیمی از جهان آن روز را یکی پس از دیگری شکست داد. او شهرها را در هم کوبید و مطابق میل خود از سر نو آباد ساخت کاروانهای بازگانی دو قاره از وسط راههای او میگذشتند، تیمور ثروت چندین امپراتوری را گرد آورد و به میل خویش مصرف کرد.
بر قله کوههای بلند در ظرف یک ماه کاخها و عشرتگاهها بنا کرد. شاید بیش از هر بشر دیگر این مرد عجیب در مدت حیات خویش کوشید تا مجموعه و طرحهای غمانگیز را به چنگ خود درآورد و آن را به شکل نیکوتر و دلچسبتر از سر نو قالب بریزد.
کتاب تیمور لنگ اثر هارولد لمب
تیمور گورکان معروف به تیمور لنگ، نخستین پادشاه گورکانی (تیموری) و پایهگذار این دودمان شاهی است که در بیشتر سرزمینهای آسیای مرکزی و غربی حکمرانی کرد.
تیمور در زبان جغتایی به معنای آهن است و از او با القاب «امیر تیمور»، «تیمور لنگ»، «تیمور گورکان» و «صاحبقران» یاد شدهاست.
تیمور پسر تراغای، از ملاکین شهر کش ترکستان بود. وی در 25 شعبان 736 ه.ق (714 ه.خ) در شهر کش به دنیا آمد. طایفهاش از شاخهٔ «برلاس» ترکستان بود، تیمور ادعا میکرد که نسبش به چنگیز خان میرسد.
به گفتهٔ ابن عربشاه تاریخنگار آن زمان، تیمور در زمان جنگ زخم برداشت و لنگ شد. بنابر روایات دیگر وی در سال 764 ه.ق (741 ه.خ) بنا به استمداد «امیر سیستان» به کمک او شتافت و در جنگ با مخالفانش زخمی شد، ولی پایش بعد از بهبود زخم هم همیشه میلنگید.
شهرت تیمور از فتح خوارزم در سال 781 ه.ق (758 ه.خ) آغاز شد در سال 800 تیمور سرزمین فارس، بخشی از عراق، لرستان و آذربایجان را گرفت و سلسلهٔ جلایریان را نیز منقرض کرد. آنگاه رو به خزر نهاد و اهالی برخی از شهرهای آن را به قتل رساند.
کتاب تیمور لنگ اثر هارولد لمب
در سال 795 ه.ق بعد از انقراض مظفریان متوجه آسیای کوچک شد. در سال 800 (776 ه.خ) هند را فتح کرد و دهلی را به تصرف درآورد.
با عثمانیان نیز جنگها کرد و در سال 804 (780 ه.خ) بایزید عثمانی را به اسارت بگرفت. تیمور در سال 807 (783 ه.خ) به سمرقند پایتخت خویش برگشت، عزم تسخیر چین را نمود ولی اجل مهلتش نداد و در سال 807 (783 ه.خ) در 69 سالگی در قزاقستان درگذشت.
پس از مرگ تیمور فرزندان او به وصیتی که کرده بود مبنی بر اینکه پیرمحمد جهانگیرجانشینش شود، عمل نکردند و بین فرزندان و نوادگان اختلاف افتاد.
این اختلافات باعث این شد روز به روز قدرت تیموریان کمتر شود و زمینه انحطاط آنان را فراهم آورد. در نهایت حکومت تیموریان توسط شیبانیان از میان رفت.
کتاب تیمور لنگ اثر هارولد لمب